دلیل نفی غرر و میزان اثرگذاری آن بر معاملات

author

  • محمدعلی تسخیری
Abstract:

مسئله نفی غرر در معاملات، ابعاد وسیعی در مباحث فقهی، معاملاتی نزد علمای اسلام دارد و شاید بتوان گفت که نفی غرر یکی از ویژگیهای معاملات مشروع در اسلام است؛ زیرا بسیاری از قوانین وضعی بشری، آشکارا از عقود غرری مثل شرط‌ بندی و قمار حمایت کرده‌اند و در عصر حاضر به عقودی که غرر کمتر دارد روی آورده‌اند. آنچه بررسی و مطالعه غرر را اهمیت بیشتری بخشیده، آن است که موارد مشکوک آن بسیار است؛ زیرا هرگونه که آن را تفسیر کنیم درجات کمتر یا متوسطی از آن را در معاملات بسیاری که شرعاً قابل قبول هستند، می‌یابیم بنابراین باید میان هریک از این موارد، تمییز قائل شویم. علاوه‌ بر این، عقودی وجود دارد که در قوانین بشری به قراردادهای «غرری» موسوم هستند و برخی از آنها به فقه اسلامی نیز راه یافته و بسیاری از فقها آنها را پذیرفته‌اند و برخی دیگر برخورد احتیاط‌ آمیزی با آنها دارند، نظیر قراردادهای بیمه. در پژوهش حاضر، غرر در ابعاد مختلف بررسی شده است: 1) تعریف عرفی و دور از هرگونه تصنع «غرر»؛ 2) معنای اصطلاحی و فقهی آن، اگر اصطلاح فقهی خاصی وجود داشته باشد؛ 3) در نظر گرفتن درجات قابل‌ قبول و نیز درجات غیرقابل‌ قبول آن؛ 4) توجه به تأثیر آن بر مجموعه عقود و ایقاعات شناخته شده و در واقع توجه به دلایل نهی از غرر در برخی عقود مثل پیش‌ فروش میوه (روی درخت و قبل از ظاهر شدن آن)، پیش‌ فروش آنچه غواص از درون آب (دریا یا نهر) بیرون می‌آورد (قبل از مشخص شدن نوع و مقدار آن)، فروش ماهی در آب (قبل از صید) و فروش شیر در پستان حیوانات (که مقدارش معلوم نیست)، فروش پیمانه‌ای از یک خرمن (که جنس آن معلوم نیست)؛ 5) توجه به تأثیر آن، نسبت به قراردادهای جدیدی چون بیمه، بیمه مجدد و بلیت بخت‌آزمایی.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ضابطه غرر در معاملات جدید

شریعت اسلام به منظور استحکام و اتقان معاملات و مقابله با لرزان بودن یک معامله و جلوگیری از وقوع ضرر و نزاع در معاملات، قاعده ای تحت عنوان قاعده نفی غرر وضع کرده است تا هر فرد تاجر یا سرمایه گذار، هنگام ورود به معامله، از اطمینان نسبی برخوردار باشد. بررسی کتب فقهی نشان می دهد که در خصوص معیار و ضابطه معامله غرری، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. با توجه به اینکه بازارهای مالی، با عدم اطمینان و مخاط...

full text

مفهوم و معیار تحقق غرر در معاملات

چکیده پایان نامه معنای لغوی غرر، "خطر" است و این خطر هم ناشی از جهل به یکی از جوانب کالا می باشد و در معنای اصطلاحی آن باید گفت که «غرر عملی است که از ضرر ایمن نمی باشد». مستند اصلی قاعده نفی غرر، حدیث مشهور نبوی است که در آن چنین آمده؛ «نهی النّبی عن بیع الغرر»، که یک حدیث مرسل و ضعیفی است و شهرت عمل به آن حدیث، ضعف آن را جبران می کند. قاعده غرر شامل سه جهت «جهل به وجود عوضین»، «جهل به اوص...

غرر و کاربرد آن در قراردادها

     عنوان غرر از موضوعاتی است که هم در فقه و هم در حقوق از جهات مختلف بررسی، و دربارۀ آن بحث شده است. اما باوجود قدمت بحث و اهمیت آن، در خصوص کاربرد غرر در قراردادها، به‌ویژه در عقود جدید، هنوز ابهام‌هایی هم در کلمات فقیهان و هم حقوق‌دانان به‌چشم می‌خورد. این مقاله مفهوم غرر و قلمرو و کاربرد آن در قراردادها را به‌طور موجز بررسی کرده، به‌اجمال نشان می‌دهد که موارد کاربرد غرر در قراردادها فراتر ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  33- 54

publication date 2013-06-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023